Verwarring over verward gedrag

Verward gedrag maakt veel los. In de media, en bij direct betrokkenen. Maar de juiste discussie wordt nog maar weinig gevoerd. Kwetsbare mensen worden te vaak gezien als een optelsom van afzonderlijke problemen en dat geeft geen echte oplossingen. Er is een betere aanpak: haal de stress uit het leven van deze mensen en regel stabiliteit in hun leven.

 

Wat is verward?

In de discussies over mensen met verward gedrag domineren vaak vragen als: Wat is verward? Is er wel of niet een toename? Om wat voor mensen gaat het? Is er wel of geen sprake van psychische problemen? En bovenal: wiens probleem is het eigenlijk? Het zijn deels terechte vragen, maar ik zie er helaas toch ook het ontwijken van verantwoordelijkheid in. Te weinig een opstelling of je – ongeacht je formele taakstelling – een bijdrage kunt leveren aan een maatschappelijk urgente problematiek.

 

Zo komen oplossingen niet dichterbij en worden kwetsbare mensen niet echt geholpen. Het zijn immers mensen met zo’n enorme kluwen aan problemen, dat ze niet in één van de bestaande (administratieve) systemen passen. Ze worden als probleem of als ‘hete aardappel’ rondgepompt van het ene loket naar het andere. En dat is schadelijk voor hun gezondheid en functioneren en bovendien kostenverhogend.

 

Systemen en kwetsbare mensen

Het Aanjaagteam en daarna het Schakelteam hebben erop gehamerd niet vanuit bestaande systemen, indelingen, opvattingen en sjablonen te denken, maar vanuit echte mensen. Desondanks is de ‘systeemwereld’ blijven overheersen. Blijkbaar zit dat diep in het functioneren van overheden, van instellingen en in de mensen die daar werken. Zelfs bij kwetsbare mensen lukt het maar beperkt de omslag te maken. Gevolg: we kijken niet naar het leven als geheel van deze mensen. We zien slechts een stoornis of een deelprobleem. Daar worden ze onvoldoende mee geholpen.

 

Veel kwetsbare mensen kunnen de weg niet vinden naar hulp. Zij lopen op tegen de enorme fragmentatie van voorzieningen in de gezondheidszorg en het sociale domein. Dat bezorgt hen veel – onnodige – stress. Stress die negatief uitpakt op hun gezondheid, functioneren, zelfredzaamheid en op hun gedrag. Verward of niet.

 

Mensen bestaan niet uit losse onderdelen

In gesprekken met gemeenten werd me de laatste tijd duidelijk waar de schoen wringt. Het ontbreekt aan 1) voldoende, gebundelde kennis over het leven van deze mensen en 2) aan een gezamenlijk, overkoepelend handelingsperspectief voor gemeente, hulpverlening, politie, woningcorporaties, et cetera.

 

We kennen in Nederland veel instanties, voorzieningen en loketten voor allerlei kwesties waar mensen hulp bij nodig zouden kunnen hebben. Maar die zijn allemaal afgestemd op de ‘gemiddelde Nederlander’. Aan die norm voldoen kwetsbare mensen niet. Het is allemaal zo ingericht dat het ook van deze mensen – die de hulp het hardst nodig hebben – het hoogste niveau aan coördinatie vraagt om een oplossing te vinden. Iets wat ze juist niet hebben!

 

Het stabiliteitsmodel voor kwetsbare mensen

Met K2 heb ik naar aanleiding van gesprekken met gemeenten onderzocht hoe we zaken bij elkaar kunnen brengen in een geïntegreerde aanpak. Die moet gemeenten, wijkteams, hulpverlening, politie, woningcorporaties, et cetera een gezamenlijk handelingsperspectief geven en kwetsbare mensen directe hulp en maatwerk. We hebben dat samengevat in het Stabiliteitsmodel. Dat is geen revolutionair nieuw iets, maar het bijeenbrengen van zaken die nu gefragmenteerd worden aangepakt. Het Stabiliteitsmodel redeneert strikt vanuit de mens die hulp nodig heeft en blijkt voor trainingen van uitvoerders, beleidsmakers of managers en bestuurders een goed oriëntatiepunt.

 


Bijdrage door:

Sjef Czyzewski

Bekijk profiel