Evaluatieonderzoek lokale toegang

Een kleine gemeente in Noord-Brabant heeft sinds 2015 haar lokale toegang voor Jeugdhulp en Wmo georganiseerd in een netwerkorganisatie. De netwerkpartners voeren de taken die in 2015 gedecentraliseerd zijn uit en ontvangen subsidie voor de inzet van hun medewerkers. In 2019 werd de gemeente onverwachts geconfronteerd met een financieel tekort op zowel Jeugdhulp als Wmo. In dat jaar werden ook extra medewerkers ingehuurd om de complexe problematiek en het stijgende aantal zorgvragen het hoofd te bieden. Tijd om de thermometer erin te steken om na 5 jaar te evalueren op de kwaliteit en het functioneren van de uitvoering, en hoe de stijgende kosten het hoofd te bieden. De gemeente heeft K2 gevraagd deze evaluatie uit te voeren en een advies voor de toekomst van haar lokale toegang te geven.

Aanpak

K2 is gevraagd vanwege haar ervaring met kwalitatieve evaluaties van sociale teams, kennis van financiën in het sociaal domein en de manier waarop K2 belanghebbenden bij een onderzoek betrekt. In onze aanpak definiëren we mijlpalen en sturen we bij of bewegen we mee als blijkt dat iets anders nodig is om de mijlpaal te bereiken. We startten met een financiële en procesanalyse om mogelijke verbeterkansen daarop in beeld te krijgen. De informatie uit die analyses benutten we ook in de verdiepende gesprekken.

Tijdens het onderzoek spraken we met mensen op veel verschillende rollen en functies, vanuit de gemeente, de samenwerkingspartners en vertegenwoordiging van inwoners. Daaruit kwamen verrassende nieuwe inzichten. We betrokken al deze mensen in een knoppensessie waarin ze in groepjes brainstormden over aan welke knop draaien heeft meeste positieve impact maakt, zowel op manier van werken als grip op financiën. Zo konden degenen die iets moeten gaan doen om de verandering te realiseren meedenken over passende oplossingen. Na een digitale werksessie met de gemeenteraad maakten we een adviesrapport met concrete maatregelen, en bespraken we de te zetten stappen met onze opdrachtgever. De opdrachtgever heeft K2 meteen gevraagd de maatregel ‘analyse 10% duurste casuïstiek’ uit te voeren.

Resultaat

Alle betrokkenen zijn ontzettend gemotiveerd om met elkaar te werken aan het toekomstbestendig maken van de lokale toegang. We concludeerden dat er veel verschillende ideeën zijn bij de wijze waarop dat zou kunnen. We adviseerden een pakket aan maatregelen waarmee de gemeente grip krijgt op de mechanismes die achter de stijgende kosten schuilgaan, en waardoor professionals gericht hun expertise en kwaliteiten kunnen inzetten. Een belangrijke stap is om minder de nadruk te leggen op harde controle mechanismes en daar focus op de missie en visie van de lokale toegang naast te zetten. Dat kan door te werken aan een gezamenlijk gedeeld en doorleefd doel zoals ‘doen wat nodig is om stabiliteit voor de inwoner te realiseren’, en de manier van werken hierop in te richten.