We kennen allemaal het moment tijdens een spel wanneer er een discussie ontstaat over de regels. Professionele samenwerkingen zijn niet veel anders. Samenwerken klinkt mooi en logisch: krachten bundelen, expertise delen en samen meer bereiken. Maar in de praktijk blijkt het vaak een uitdaging. Hoewel het vaak lijkt alsof we hetzelfde doel nastreven, spelen er achter de schermen verschillende verplichtingen en verwachtingen. Deze “moetens” zoals Marijke Spanjersberg ze omschrijft, kunnen leiden tot eindeloze overtuigingspogingen, terugtrekking of zelfs persoonlijke aanvallen. Voor je het weet, zak je weg in een moeras van onduidelijke afspraken, impliciete verwachtingen en frustraties.
Goede spelregels vormen de basis van een succesvolle samenwerking. Ze zorgen ervoor dat teams bestand zijn tegen druk en complexiteit, en helpen oneerlijke patronen tijdig te benoemen.
Het opstellen van spelregels start bij het identificeren van patronen in de samenwerking. Systemen onder druk vallen in herhaling. Daar moet je eerst mee aan de slag, dit kan door:
- Observaties in de groep te leggen. Deel wat je ziet gebeuren en vraag anderen of zij het herkennen: “Ik zie dat… herkennen jullie dat?”.
- Gezamenlijk de vraag te beantwoorden: Waar zijn we het hardst op aan het werk en levert het grootste energieverlies op?
- Wanneer je de patronen hebt ontdekt, kun je spelregels benutten om deze te doorbreken. Vaak komt dit uit bij heel praktische zaken zoals; mag ik je bellen als ik vastloop? En neem je dan ruimte om even met me mee te denken?
Bespreek hoe de spelregels helpen en stel vast waaraan je kunt zien dat ze effectief zijn. Wat gaan we merken als we een stap vooruitzetten met elkaar, is hier een behulpzame vraag voor. Daarna is het tijd om het te gaan ervaren – probeer het uit. Na ongeveer drie maanden evalueer je de spelregels. Werken ze, of moeten ze aangepast of aangevuld worden?
Tot slot, duidelijke spelregels zijn essentieel, maar hun succes hangt wel af van een aantal randvoorwaarden:
1. Definieer een ondergrens: Stel een ondergrens vast van wat absoluut niet fout mag gaan. Dit geeft rust en vermijd verrassingen.
2. Creëer spelregels op elk niveau: uitvoering en bestuurlijk. Zorg ervoor dat spelregels op verschillende niveaus duidelijk zijn, zodat er bij het opschalen geen verrassingen zijn.
3. Handhaaf spelregels: Wanneer spelregels worden gebroken, heeft de regel geen waarde meer. Het is dus cruciaal dat ze goed bewaakt worden.
Meer weten? Luister dan de podcast waarin collega Nora in gesprek gaat met Marijke Spanjersberg over samenwerken met spelregels. Scan de QR-code of klik hier.
